Czwarty tom nie domyka „Historii Polski w wieku XIX”. On ma otwierać nowe dyskusje nad tymi historiami, nad ich znaczeniem w wielu istotnych, rzadko dotąd wydobywanych kontekstach. Najlepsi w skali światowej specjaliści zapraszają tutaj do refleksji nad miejscem i rolą dziejów Polski XIX stulecia w historii Żydów (Theodore Weeks), w rozwoju nowych „projektów narodowych” Ukrainy, Białorusi i Litwy (Rimantas Miknys), w kontekście przemian Europy Środkowej czy „habsburskiej” (Maciej Janowski). Radosław Żurawski vel Grajewski odczytuje na nowo sensy polskich emigracji, a Bolesław Orłowski odkrywa — po raz pierwszy w syntezach naszej historii tak obszernie — wkład polskiej myśli technicznej w cywilizację wieku pary i elektryczności. Anna Barańska daje pionierską interpretację duchowej i instytucjonalnej funkcji Kościoła katolickiego w historii Polski pod zaborami. Tak, razem z poprzednimi trzema tomami naszej serii, odsłaniają się, mam nadzieję, nowe horyzonty rozmowy o polskiej przeszłości, o doświadczeniu życia bez własnego państwa, o wieku wielkiej zmiany — o długim XIX stuleciu. Bardzo do tej rozmowy zachęcam. Prof. Andrzej Nowak (pomysłodawca i redaktor serii „Historie Polski w XIX wieku”) ukryj opis