Dojrzewanie to czas, kiedy krystalizują się postawy, rodzą koncepcje, zarysowuje praktyka. Dla Jacka Kuronia takim okresem dojrzewania do antysystemowej opozycji były lata 60.
To wtedy powstał, napisany wspólnie z Karolem Modzelewskim, słynny List otwarty do partii. Wnikliwa diagnoza rzeczywistości PRL-u i ideowy manifest niezależnej lewicy. Tekst o potencjale politycznego dynamitu, który uruchomił antagonizm między wierną dotąd partii inteligencją i władzą. Tekst, który w środowiskach studenckich stał się zapalnikiem oporu. Jego utopijny ładunek, choć wyrażony w języku panującego reżimu, zapewnił autorom trwałe miejsce w historii europejskich ruchów radykalnych.
Notatki więzienne to niepublikowany wcześniej zapis wyjaśnień, jakie Jacek Kuroń złożył podczas swojego drugiego procesu w grudniu 1968 roku. Pisane w więziennej celi zapiski przybliżają okoliczności powstania Listu. Przedstawiają cele i aspiracje środowiska Kuronia, są też refleksją nad istotą wypadków marcowych. Więcej jednak niż o samym PRL-u mówią o wartościach lewicy: świat trzeba opisać po to, by go zmienić. Nikt nie ma monopolu na to, żeby zawsze mieć rację i od każdego trzeba wymagać, aby to, co mówi było zgodne z jego przekonaniami. Ale racją bytu nauczyciela, dziennikarza, działacza społecznego jest objaśnianie rzeczywistości. Gdy kłamią, to jest gdy mówią i czynią co innego niż myślą, tracą moralne prawo do pełnienia swej roli ich odpowiedzialność wówczas jest niewspółmiernie większa od odpowiedzialności tych, których racją bytu jest produkcja dóbr materialnych. Wszystko, co robiłem, uważałem za swój obowiązek, rachunek, który muszę spłacać za wykształcenie, które otrzymałem.
Jacek Kuroń, Notatki więzienne
ukryj opis