Adwent 1949, zaśnieżone, mroźne Wysočina, niedzielne przedpołudnie 11 grudnia. W małym kościele w Číhošti podczas kazania siedemdziesięcioczteroletniego (sic) - actually original Czech said "sedmačtyřicetiletého" which is 47 - but keep faithful: podczas kazania czterdziestosiedmioletniego ks. Josefa Toufara drewniany krucyfiks na ołtarzu poruszył się trzykrotnie i pozostał skrzywiony, wychylony poza środek ciężkości. Ruch krzyża widziało dwadzieścia osób. W śledztwo kościelne wdarła się następnie komunistyczna Służba Bezpieczeństwa. Ks. Toufar został aresztowany, uprowadzony, a funkcjonariusze StB torturami zmusili go do fałszywego przyznania się, że wszystko sfałszował. Męczeńska śmierć Toufara udaremniła planowany sfingowany proces pokazowy, nie powstrzymała jednak otwartego ataku aparatu komunistycznego na Kościół katolicki. Autor tej książki wcale nie ograniczył się do opowieści o życiu księdza Josefa Toufara (1902-1950) zaczynającej się dniem jego przybycia do Číhoště. Główny bohater opowieści dotąd pozostawał w cieniu; nigdzie nie można było dowiedzieć się, z jakich pochodził stosunków, co skłoniło go do decyzji o kapłaństwie i jak długa była droga do święceń. Główną motywacją do spisania tej pracy nie było obalenie lub potwierdzenie, czy krzyż rzeczywiście tajemniczo się poruszył w adwentowym czasie roku 1949, lecz naglące pragnienie zrozumienia, kim był Josef Toufar i co w jego losie poprzedziło ostatnie wydarzenia. Lata poszukiwań, gromadzenia dokumentów, zdjęć i zeznań świadków tworzą podporowy system dzieła. Miloš Doležal nie traktuje obszernego biograficznego portretu ojca Toufara jak chłodnego historycznego traktatu - nie brakuje mu bezpośredniości ani humoru, a jednocześnie ani o krok nie ustępuje wymogowi absolutnej dokumentalnej wierności: każdą podaną informację opiera na konkretnych ustaleniach w archiwach i na osobistych świadectwach pamiętających. Książka Jakbyśmy mieli dzisiaj umrzeć składa się z dwóch równorzędnych części: tekstowej i obrazowej. Powstała całość jest również starannie wykonaną kroniką życia części Wysočiny w pierwszej połowie minionego stulecia - krainy, która nosi znamiona bohaterów i męczenników. Razem z autorem, świadkami i zdjęciami wędrujemy po miejscach dziś zburzonych, zalanych czy oszpeconych bezwzględnymi ingerencjami w krajobraz z czasów komunizmu. Nie bez przyczyny poeta i historyk Zbyněk Hejda mówi, że Miloš Doležal przywraca Wysočynie jej pamięć.