Jest to trzeci tom projektu opisującego Góry Izerskie ze wszystkich możliwych perspektyw. Ściśle nawiązuje do poprzedniego tomu, który skupił się na botanice, zoologii oraz tak typowych dla tego obszaru chronionego torfowiskach. Książkę opracował zespół niemal stu specjalistów. Podsumowuje rozwój ochrony przyrody i przedstawia obecny stan wszystkich obszarów chronionych. Szczególne rozdziały poświęcono programowi Natura 2000, ptasiej ostoi Góry Izerskie, systemom ekologicznym stabilności terytorialnej, ochronie krajobrazu, pomnikom przyrody oraz istotnym elementom krajobrazu. Do działań wspierających zagrożone gatunki należą m.in. wieszanie budek lęgowych dla ptaków drapieżnych, sów i ptaków śpiewających, transfer płazów i mrówek, ochrona miejsc zimowania nietoperzy, rewitalizacja cieków, budowa przepławek dla ryb oraz wysiłki na rzecz zachowania odpowiednich siedlisk dla cietrzewia. Kolejna część książki poświęcona jest edukacji ekologicznej oraz działalności organizacji pozarządowych i ochotniczych obrońców przyrody. Rozdział o gospodarce leśnej podsumowuje rozwój od średniowiecza, przez oświeceniowe próby rozsądnego gospodarowania zasobami leśnymi w celu zakończenia ich niekontrolowanej dewastacji i zagwarantowania trwałych dochodów, aż po współczesne nowoczesne metody. Miejsce znajduje tu także typologia leśna i kategoryzacja lasów. Wiele stron poświęcono niszczeniu lasów, przede wszystkim opisowi przyczyn i przebiegu imisyjno-korowej katastrofy lat 70. i 80. Nie mniej szczegółowe są teksty o odnowie lasu, w tym o ratowaniu materiału genetycznego rodzimych populacji świerka izerskiego. Nie pominięto też szkolnictwa leśnego i działań oświatowych. Eksploatacja i przerób drewna przedstawiona jest w rozdziałach o rozwoju technologii pracy w lasach, sieci leśnych dróg, przeglądzie niemal wszystkich tartaków, które tu działały i działają, oraz o niektórych zakładach przetwórstwa drewna, wśród których czołowe miejsce zajmuje światowej sławy firma Detoa w Jiřetínie pod Bukovą. Do rozdziału o papierniach przypisano także sylwetkę Ferdinanda, nazywanego na początku „papierową wioską”, ponieważ to właśnie produkcja papieru tchnęła w nią życie. W części o łowiectwie i myślistwie przeczytamy m.in. o dawnych sidłach, myśliwskich pobytach kanclerza prezydenta republiki na Nowej Łące, chatkach myśliwskich, znaczących trofeach, strojach myśliwskich, hodowli zwierząt futerkowych oraz wędkarstwie sportowym. Ostatni rozdział poświęcony jest rolniczemu użytkowaniu krajobrazu ze szczególnym uwzględnieniem łąk i pastwisk. Pasmo górskie ujmowane jest kompleksowo, łącznie z częścią polską. Oprócz informacji fachowych, z których niektóre publikowane są po raz pierwszy - np. o oborach czy bez upiększeń opisanej reformie rolnej - znajduje się tu wiele rozdziałów, które z pewnością zainteresują także czytelników, dla których nauki przyrodnicze nie są głównym obszarem zainteresowań. Na przykład legendy o magicznej mocy drzew, opowieści o kłusownikach i czarostrzelkach, przegląd izerskich pomników z niektórymi nowo odkrytymi detalami, clam-gallasowskie mundury leśników, produkcja pudełek rychnowskich czy historia unikatowej dekoracji domu w Oldřichovie, który obecnie służy edukacji ekologicznej. Ponad 250 rozdziałów gwarantuje, że każdy znajdzie coś dla siebie. Nie mogło zabraknąć także dużych reprodukcji popularnych zdjęć lotniczych.