Bajkowa opowieść o rodzinie i przyjaciołach nieposłusznego świętojańskiego Broučka mieszkającego za potokiem pod jałowcem wraz z tatą i mamą. Autor książki był duchownym ewangelickim, a Broučci są alegorycznym ukazaniem rodziny żyjącej według wartości chrześcijańskich, w zgodzie z przyrodą. Chodziło mu przede wszystkim o ukazanie takich wartości jak więzi rodzinne, wzajemny szacunek, harmonia człowieka z naturą czy posłuszeństwo Bogu. Inspiracją do pomysłu było jedno piękne popołudnie, gdy odpoczywał u Hořátve i obserwował krzątaninę oraz pośpiech różnych robaczków. Historia była przemyślana, a największą część napisał w Čáslavi. Celowo nie stosował żadnych eksperymentów językowych - styl jest prosty, aby bez problemu mogli go zrozumieć ci, do których przede wszystkim jest skierowany, czyli dzieci. W tekście można znaleźć niektóre częściowo autobiograficzne odniesienia; na przykład najbardziej ukochane danie Broučka (zupa kapuściana) było też ulubionym daniem autora. Pojedyncze epizody rozgrywają się w ciągu roku kalendarzowego, czyli od zimy, a dokładniej wiosny, do zimy i opisują nie tylko główną działalność świętojańskich robaczków - czyli nocne świecenie ludziom (stąd główni bohaterowie mają odwrócony cykl życia: rano jest u nich wieczór i odwrotnie), lecz także codzienne troski i radości. Od pierwszego wydania w 1876 roku aż do dziś ukazała się niewiarygodna liczba wydań z ilustracjami najbardziej znanych artystów. Nadal zdobywa swoich młodych czytelników, a niektóre adaptacje filmowe czy radiowe są legendarne. W 2021 roku do tego szeregu dołącza wydawnictwo Tympanum ze swoją wersją, którą znakomicie przeczytała Naďa Konvalinková.