Instytut Etnograficzny Morawskiego Muzeum w Brnie przechowuje jedną z najbardziej rozbudowanych i reprezentatywnych kolekcji ceramiki, przeznaczonej przede wszystkim dla użytkowników z warstw ludowych. Zbiór siedmiu tysięcy obiektów muzealnych świadczy o produkcji ceramicznej na przestrzeni trzech wieków. Zawiera nie tylko świadectwa ręcznej pracy garncarzy i dzbanikarzy, lecz także przykłady seryjnej produkcji fabrycznej. Pod względem materiałowym, obok licznych wyrobów garncarskich, reprezentowane są także wytwory z białej masy i twardej kamionki oraz produkty piecowe i szamotowe. Rdzeń kolekcji stanowią jednak unikatowe fajansy, uważane za najwyższe osiągnięcie rzemiosła ceramicznego i dokumentujące niezwykłą zręczność oraz talent artystyczny ich twórców. Najcenniejszą część kolekcji fajansów stanowią wyroby nowokřtěnskie i habánskie. W czasie powstania reprezentowały artefakty, dzięki którym tereny południowych Moraw i zachodniej Słowacji zapisały się znacząco w historii produkcji ceramicznej. Początek ich wytwarzania wiąże się z działalnością rzemieślników należących do wyznaniowej sekty nowokřtěnců, reprezentującej w XVI wieku jeden z nurtów europejskiej reformacji. W XVIII i XIX wieku na nowokřtěnskiej tradycji produkcyjnej rozwinęła się rękodzielnicza produkcja fajansowa, która stała się ważnym przejawem kultury ludowej Moraw i Słowacji. Prezentowana publikacja zapoznaje z fajansami wyprodukowanymi w ciągu XVII i w pierwszej połowie XVIII wieku, nawiązującymi do działalności nowokřtěnskich garncarzy i ich następców, które są obecnie przechowywane w Instytucie Etnograficznym Morawskiego Muzeum Krajowego. Publikacja ma stać się początkiem prezentacji tej wyjątkowej kolekcji ceramicznej. Jej celem jest także zwrócenie uwagi na bogactwo, które w dużej części ukryte jest w magazynach muzealnych i z którym publiczność może zetknąć się tylko przy okazjonalnych wydarzeniach. W tym miejscu autorka dziękuje wszystkim, którzy pomogli jej przy opracowaniu publikacji. - Alena Kalinová