MARYNARKA PODCZAS POWSTANIA BOKSERÓW W CHINACH W R. 1900 W tej u nas ponownie wyjątkowej publicystycznej opowieści zajmujemy się przede wszystkim udziałem morskich sił zbrojnych sojuszników w tłumieniu jednego z największych powstań w Chinach w latach 1889-1901 (większe było tylko powstanie tajpingów w latach 1854-1860). Krótko omawiamy przyczyny wybuchu powstania, ale następnie poświęcamy mało znanym u nas, godnym uwagi szczegółom dotyczącym przygotowań mocarstw do interwencji na zachodnim wybrzeżu Morza Żółtego. Znaczną uwagę poświęcamy wyprawie ratunkowej adm. Seymoura zmierzającej do dzielnicy poselstw w Pekinie, która groziła zagładą ze strony hord „bokserów”, szczegółowo opisujemy zdobycie systemu fortecznego Ta-ku na wybrzeżu Morza Żółtego, wyzwolenie Tiancinu, a zakończeniem opowieści jest szczegółowy opis zdobycia Pekinu przez sojuszników i klęski „bokserów”… Również u nas nie ukazała się dotąd obszerna publicystyczna praca o powstaniu „bokserów”, więc zapewne z tego powodu nasz materiał na ten temat budzi znaczne zainteresowanie czytelników. WZLOT I UPADek TWIERDZY TSINGTAO Tsingtao, „perła Wschodu” pod niemiecką banderą, nie miało długiego trwania. Niemcy, które w ostatniej ćwierci XIX wieku rozpoczęły ekspansję kolonialną i zdobyły kilka terytoriów w Afryce oraz na zachodnich obszarach Pacyfiku, potrzebowały wystarczająco dużej i dobrze wyposażonej bazy eskadry, która miała zabezpieczać niemieckie kolonie we wschodniej Azji. Do utworzenia bazy Berlin wybrał chiński, wówczas ufortyfikowany port Qing-tao na półwyspie Szantung. W 1897 r. Niemcy wywołali konflikt, który doprowadził do przemocowego zajęcia portu i jego długoterminowego dzierżawienia wraz z przylegającym terytorium. Z portu powstała wojskowo-morska baza, którą Niemcy zaczęli uzbrajać i przekształcać w port wojenny. W książce opowiadamy, jak przebiegał zaboru wojskowy i jak baza Tsingtao rozwijała się militarnie i cywilnie, jakie było jej umocnienie, uzbrojenie, garnizon… I oczywiście śledzimy także los austro-węgierskiego krążownika KAISERIN ELISABETH, który pojawił się w Tsingtao w r. 1914… Jednak obecność niemieckiego punktu podporowego na Dalekim Wschodzie bardzo przeszkadzała Japonii, która uważała się za nowego hegemona regionu. Dlatego Tokio wykorzystało wybuch wielkiej wojny w Europie i na bazę pod koniec lata 1914 r. zaatakowało… W książce opisujemy więc także ostatnie pokojowe dni w Tsingtao, dramatyczne lądowanie sojuszników na Szantungu, następnie koncentrujemy się na walkach w pasie obronnym bazy, w tym na kilku pierwszych akcjach lotniczych i ostrzale morskim, opisujemy ostatnią akcję torpedowca S90 (zniszczenie trałowca TAKAČIHO) oraz agonię obrony bazy. Końcówce pracy poświęcamy wydarzenia w Tsingtao po kapitulacji i politycznym konsekwencjom upadku tego niemieckiego „punktu podporowego” we wschodniej Azji; tekst uzupełniono szczegółowym wykazem strat ludzkich i materialnych. Praca zawiera liczne ilustracje i mapy. U nas na ten temat dotąd nie powstała żadna książka, dlatego tę publikację z pewnością doceni każdy zainteresowany szerszą i głębszą wiedzą o wojskowości na początku XX wieku.