Autorka koncentruje się na problemach związanych z nabywaniem i doskonaleniem umiejętności tworzenia tekstu pisanego przez młodzież. Uwzględnia szeroki kontekst kulturowy, społeczny, poznawczy i edukacyjny tego procesu.\nPismo traktowane jest jako dostępne i użyteczne narzędzie rozwoju ludzkiego potencjału, które wspiera umiejętności: kategoryzacji, analizy, wnioskowania, abstrahowania oraz budowania generalizacji. Piśmienność stanowi klucz do uczestnictwa w kulturze, umożliwia korzystanie z dorobku określonej społeczności oraz ułatwia przejście od języka obrazu do języka abstrakcji i związanego z nim symbolicznego ujęcia rzeczywistości. Nabycie tej sprawności ma więc swoje konsekwencje poznawcze, społeczne i kulturowe. W wyniku obecnych przemian kultury pisma młodzież coraz częściej styka się z praktykami językowo-kulturowymi charakterystycznymi dla nowej oralności. Szybkość, skrótowość i potoczność współczesnej komunikacji językowej powodują, że w wielu obszarach staranność oraz precyzja pisanej odmiany języka postrzegane są jako nieefektywne. Podstawową przestrzenią doskonalenia tych sprawności jest edukacja szkolna, a jednym z jej obowiązków – wprowadzenie ucznia w świat pisma.\nPrzygotowanie do obligatoryjnych egzaminów zewnętrznych odbywających się na zakończenie obowiązkowego etapu edukacji stanowi ważny element praktyki szkolnej. W jakim zakresie egzaminy umożliwiają diagnozę piśmienności młodzieży? Jak w świetle ich wyników przedstawiają się umiejętności piśmienne uczniów? Autorka udziela odpowiedzi na te pytania na podstawie analizy dokumentacji egzaminów gimnazjalnych oraz egzaminów ósmoklasisty. Badania ujawniły duże kłopoty młodzieży w konstruowaniu dłuższych wypowiedzi pisemnych, co może utrudnić pełne uczestnictwo w kulturze opartej na piśmie.

Youth Literacy in the New Orality Age

The author describes the problems connected with acquiring and improving texts written by young people. She addresses a broad cultural, social, cognitive and educational context of this process. The author answers the questions if and how young people cope with constructing the text, analysing the documents concerning exams written at the end of primary and lower secondary school.