W drugiej połowie XX wieku w obszarze anglosaskim odnowiło się zainteresowanie problematyką teologii filozoficznej (tj. niezależnej od wiary). Spośród wielu współczesnych autorów zajmujących się tą dziedziną szczególne miejsce zajmuje profesor oksfordzki R. Swinburne (ur. 1934), uważany za głównego inicjatora dzisiejszego renesansu tej dyscypliny. Dzieła Swinburne'a, pisane przeważnie dla filozofów, są wciąż niemal nieznane w polskim środowisku. Niewielka, w przeciwieństwie do innych jego prac popularna książka Swinburne'a Bóg jako wyjaśnienie dzięki przystępnemu stylowi może stanowić pierwsze przybliżenie tego wybitnego filozofa szerszej polskiej publiczności. Autor rozpoczyna swoją książkę od wyjaśnienia pojęcia Boga w wielkich monoteistycznych systemach religijnych, przede wszystkim w chrześcijaństwie i judaizmie. Następnie, pozornie bez związku, omawia sposób, w jaki wyjaśniamy rzeczy, tj. naturę teorii nauk przyrodniczych i praw przyrody. Pokazuje przede wszystkim kryteria przyjęcia danej teorii (kiedy faworyzujemy jedną teorię nad inną) oraz istnienie relacji zależności między teoriami (ta część książki, niezależnie od dalszych celów autora, jest sama w sobie błyskotliwie napisaną wprowadzeniem do metodologii współczesnego poznania przyrodniczego). Po przedstawieniu tych metodologicznych rozważań autor przechodzi do własnego tematu. Wykazuje tu, że wszystkie teorie przyrodnicze zawsze pozostawiają coś niewyjaśnionego, coś, co może wyjaśnić tylko teoria metafizyczna. W konkurencji teorii metafizycznych (należą do nich np. materializm) teoria teistyczna okazuje się zawsze tą, która najlepiej spełnia wszystkie wymagania stawiane teoriom w innych dziedzinach wiedzy. Przy dowodzeniu tego autor poważnie, a jednocześnie dowcipnie i przekonująco mierzy się m.in. z neodarwinizmem i jego dziś najbardziej znanym popularyzatorem R. Dawkinsem (którego przetłumaczona na język polski książka Ślepy zegarmistrz wywarła znaczne wrażenie na naszej publiczności), oraz z innymi obecnie rozpowszechnionymi i u nas znanymi nieteistycznymi „teoriami wszystkiego”. Swinburne odwołuje się do tradycyjnej metafizyki (objawia się to m.in. tym, że czasem popiera swoje twierdzenia cytatami św. Tomasza), jednak jego metoda jest odmienna. Nie przedstawia dowodów istnienia Boga, lecz jedynie pokazuje, że teoria teistyczna przewyższa inne teorie pod względem powszechnie uznawanych kryteriów - prostoty i siły wyjaśniającej. Taki sposób postępowania co prawda nie zawiera dowodu istnienia Boga, ale również go nie wyklucza.