Minęło już ponad sto lat, odkąd Hašków Szwejk wyruszył w świat, aby stać się najbardziej tłumaczoną książką czeskiej literatury w ogóle. Jednak w domu nikt nie jest prorokiem - zrozumienie genialności autora, zagadkowej wielkości jakby „humorystycznego dzieła“, które miejscami przyprawia o dreszcze, u czeskich autorytetów literackich i profesorów nie było wielkie. Za to potępień domniemanej wulgarności było wiele, podobnie jak popularności czytelniczej - z powszechnie akceptowanym wyjątkiem: kobiety nie potrafią zrozumieć Szwejka, przecież nie były na wojnie! Ten „zeszyt“ esejów obala mity, i to nie tylko dlatego, że są to teksty z najlepszych, jakie dotąd napisano na temat Haška-Szwejka. Autorką jest bowiem kobieta - i profesorka! Sylvie Richterová. Cztery dekady przygląda się i bada Szwejka, robiąc to z Włoch, swojej drugiej ojczyzny, czyli z odpowiednim dystansem od czeskiego stawu. Jej teksty to przenikliwe analizy genialności Haška, której dotąd być może nie byliśmy w pełni świadomi. Choć sięgają głęboko w rozważania filozoficzne, lingwistyczne i semantyczne, to teksty doświadczonej pisarki są pasjonującymi opowieściami, które nie pozwalają czytelnikowi odejść. Śmiech i jego poznawcza moc, władza i jej ukryta śmieszność, Hašek jako genialny odkrywca zgubnej mocy głupoty, humor jako siła dystansu i wojna jako potwór idiocji - kluczowe punkty, wokół których wszystko się kręciło i kręci. Wtedy - i teraz.