Książka ewolucyjnego antropologa, paleoantropologa i prymatologa doc. RNDr. Václava Vančaty Paleoantropologia: Nowa synteza nawiązuje do jego monografii Paleoantropologia a evoluční antropologie z 2013 roku, która obejmowała "klasyczną wiedzę" o ewolucji człowieka i jego przodków do roku 2011.
Od tego czasu paleoantropologia przeszła przełomowe zmiany, ponieważ pogłębiły się poznania dotyczące ewolucji naczelnych, zwłaszcza trzeciorzędowych człekokształtnych. Udowodniono, że przodkowie Europejczyków pochodzą z naszego kontynentu, skąd migrowali około 9 milionów lat temu do Afryki, gdzie około 7 milionów lat temu powstali nasi przodkowie, ardipiteki, a później dwuiprzodkowi australopiteki. Zasadniczy wpływ, który odzwierciedla się we wszystkich rozdziałach dotyczących ewolucji człowieka, mają błyskawicznie rozwijające się dziedziny paleogenetyki i paleoproteomiki. Dzięki tym dziedzinom uzyskano nowe informacje o ewolucji gatunku Homo sapiens, który w archaicznej postaci powstał już przed 1,5 miliona lat. Paleogenetyka ma kluczowe znaczenie dla wyjaśnienia powstania i ewolucji współczesnych form ludzkich, anatomocznie współczesnego człowieka, neandertalczyków i azjatyckich denisowian. Odkrycia paleogenetyczne znacząco przyczyniły się także do zrozumienia zmian i migracji w europejskim młodszym paleolicie i neolicie. Monografię zamyka rozdział "Kolonizacja świata", który podsumowuje wiedzę o ewolucji człowieka i jego rozsiedleniu po poszczególnych regionach Ziemi. Z tego punktu widzenia monografia ma priorytetowe znaczenie, i to nie tylko w literaturze czeskiej, ale także w skali europejskiej. Książka jest przeznaczona dla nauczycieli, studentów i szerszego zainteresowanego grona czytelników.