Rosja w 2027 roku. Po okresie zamętu i pewnej restauracji znów panuje car, który jako główne zasady monarchii ogłosił: samostanowienie, ortodoksję i szacunek dla tradycji. Kraj otoczony jest wielkim murem i odcięty od reszty świata. Standard życia utrzymywany jest wyłącznie dzięki eksportowi ropy i gazu, a jedynym państwem, z którym Rosja utrzymuje przyjazne stosunki, jest Chiny, eksportujące do niej wszelkie towary - od samolotów Boeing po papier toaletowy. Na Syberii mieszka 28 milionów Chińczyków, a chiński staje się modnym językiem…
Taki jest świat ostrej antyutopijnej satyry Sorokina na współczesną sytuację w Rosji, którą ukazuje jako kraj wracający do mrocznych czasów Iwana Groźnego z rządami terroru jego osobistej garde - opriczniny. Powieść opisuje zwyczajny dzień pracy jednego z gardejców-opriczników, Andrieja Komjagi, i oferuje czytelnikowi wielki obraz Rosji powracającej do przeszłości. Myślenie i język XVI wieku mieszają się tu ze współczesnymi realiami; azjatycki despotyzm, korupcja i cynizm łączą się z nowoczesną technologią i rosyjskim nacjonalizmem. Przed Łubianką, do której posłuszni obywatele wciąż przynoszą swoje donosy, na miejscu, gdzie stał pomnik założyciela OGPU/CHK Feliksa Dzierżyńskiego, wznosi się teraz posąg dowódcy opriczników Małuty Skuratowa. Dozwolone są lekkie narkotyki, np. kokaina, aby Rosjanie czuli się lepiej. Na Placu Czerwonym spalono paszporty podróżne, a zagraniczni dyplomaci zostali wydaleni z kraju. Rury odprowadzają z Rosji ropę i gaz we wszystkie strony, ale czasami, gdy caremu zachce się zakręcić kurek, Europa Zachodnia i Japonia nie mają czym palić (nie sposób nie przypomnieć sobie kryzysu energetycznego z początku 2009 roku). Nowi orpicznicy w Moskwie roku 2027 jeżdżą czerwonymi mercedesami wyprodukowanymi w Chinach, ozdobionymi psią głową na chłodnicy i miotłą na bagażniku. Symbole te, podobnie jak za czasów Iwana Groźnego, przypominają każdemu, kto sprzeciwia się Gosudarowi, że zostanie bezlitośnie zmieciony z rosyjskiej ziemi.
Sorokin przede wszystkim ostrzega przed niebezpiecznym kierunkiem dalszego rozwoju politycznego, przed skłonnością do izolacjonizmu i tendencją do barbarzyństwa, którą uważa za część rosyjskiej metafizyki. O swoim temacie napisał: „Myślę, że wszystkie nasze ‚trudne czasy‘, rewolucje, niepokoje i morze przelanej krwi w Rosji są wynikiem rządów opriczników. Ich idea przenika całe nasze społeczeństwo, żyje w myśleniu ludzi wielkich i małych urzędników. Oprycznicy - to są wybrańcy.”
Książka zaraz po wydaniu w 2006 roku wywołała wiele dyskusji i szybko podbiła listy bestsellerów. W ciągu czterech lat została wydana w jedenastu krajach europejskich.