Odkrycie stulecia można bez przesady nazwać znalezieniem średniowiecznej wrocławskiej księgi włoskiej. Rękopis pełen alchemii przepisuje dzieje Karkonoszy, ale także Jesioników, Gór Izerskich i Łużyckich. Księga Cesty Vlachů, która właśnie wychodzi, przedstawia czytelnikom to wyjątkowe znalezisko. Autorzy - Pavel Zahradník i Otto Štemberka - przygotowali nie tylko przekład głównych fragmentów kodeksu, ale także wprowadzenie do średniowiecznej alchemii, rozprawę o poszukiwaczach - Vlachach i Wenecjanach, oraz wtajemniczenie w dawne rytuały magiczne, używanie tajemniczej symboliki i niemal nadprzyrodzone zdolności pierwszych poszukiwaczy. Karkonosze, otaczające je góry i ich podgórze do dziś zachowują w terenie ślady działalności dawnych poszukiwaczy - łowców rzadkich metali i kamieni szlachetnych, którzy podobno już od XIV wieku w nich szukali i także znajdowali drogocenne kamienie i cenne metale. Najstarsze pisemne informacje o działalności człowieka w górskim rejonie dotąd datowano od połowy XVI wieku. Dzięki odnalezieniu Wrocławskiej księgi włoskiej datację tę przesunięto jednak o sto lat wcześniej… Gdzieś w pierwszej połowie XV wieku powstał rękopis, który uważano za dzieło mistrza Antoniego Walle z Florencji i który jest spisem lokalizacji oraz opisem dróg prowadzących do nich. Oczywiście chodzi o miejsca pełne drogocennych rud i rzadkich kamieni. Ten cenny rękopis był przed II wojną światową przechowywany we Wrocławskiej Bibliotece Państwowej. Po wojnie jednak zaginął i praktycznie do maja 2020 roku, kiedy to trutnovscy historycy natrafili na jego ślad, uważany był za zaginiony. "Księgi włoskie są dowodem, że w średniowieczu Włosi rzeczywiście działali w Karkonoszach. Wręcz oznaczali w terenie znaki, które można dziś odnaleźć właśnie dzięki księgom włoskim" - mówi historyk i współautor książki Pavel Zahradník. Drugi autor - Otto Štemberka - doprecyzowuje: "Wiemy o włoskich znakach bezpośrednio tutaj, w okolicach Trutnova. Znacznie więcej z nich jest jednak po śląskiej stronie gór." Dziś wiemy, że zapisy przypisywane Antoniemu to jedynie pierwsze 12 stron i może jeszcze kilka kart wewnątrz całego zbioru, a druga, alchemiczna część zbioru jest dziełem kilku autorów, najczęściej z drugiej połowy XV wieku. To całkowicie wyjątkowy zespół tekstów autorów starożytnych i średniowiecznych. Opisują kierunki dróg do złóż drogocennych metali i kamieni w pogranicznych górach. Inne części obszernych rękopiśmiennych ksiąg poświęcone są alchemii, magii i astrologii. Celem książki jest przybliżenie czytelnikom tymczasowym językiem i w zrozumiałej formie tej niezwykle cennej pamiątki dotyczącej najstarszych dziejów zasiedlenia Karkonoszy, Jesioników, Gór Izerskich i Łużyckich.