Skostniały reżim komunistyczny nie potrafił w pieriestrojce znaleźć wyjścia i bez pomocy sowieckiej nie radził sobie. Na państwie niezależne grupy obywateli, w tym czechosłowacki underground, przeciwnie, prowadziły niezwykłą aktywność. W latach 1987 i 1988 odbyły się dziesiątki nielegalnych koncertów zespołów undergroundowych, punkowych i metalowych, powstawały petycje, organizowano demonstracje protestacyjne. Ludzie coraz głośniej dawali do zrozumienia, że nie chcą żyć w kraju pozbawionym wolności. Jednym z największych przedsięwzięć undergroundu miał być we wrześniu 1987 Wschodnioczeski Woodstock w Volanovie (obecnie część Trutnova), rozbity przez Służbę Bezpieczeństwa jeszcze przed jego rozpoczęciem. W reakcji na to Ivan Martin Jirous spisał manifest, w którym stanowczo domagał się przestrzegania praw człowieka, do czego reżim był zobowiązany. Największą antyreżimową akcję podpisową nie tylko okresu normalizacji, lecz całego okresu komunizmu zorganizował chrześcijański działacz Augustin Navrátil. Jego petycję, Morawski Apel z końca listopada 1987, żądającą wolności religijnej, podpisało 600 tysięcy osób. Prawa religijne i obywatelskie domagało się także około ośmiu tysięcy ludzi podczas bratisławskiej Demonstracji Świec. Spokojne zgromadzenie w Wielki Piątek 1988 roku brutalnie rozpędzili funkcjonariusze Veřejná a Státní bezpečnosti. Czechosłowacka Republika Socjalistyczna miała smutny primat: stała się jedynym krajem bloku wschodniego, w którym pod koniec lat osiemdziesiątych zmarł więzień polityczny. Wielokrotnie więzionego dysydenta Pavla Wonkę, mimo jego złego stanu zdrowia, posłała Marcela Horváthová, sędzia Sądu Rejonowego w Trutnovie, do więzienia, gdzie 26 kwietnia 1988 roku zmarł.