Obok obszernych powieści ukazujących życie i obyczaje francuskiego społeczeństwa pierwszej połowy XIX wieku Honoré de Balzac (1799-1850) poświęcał się także krótszym formom literackim, w których wyróżnia się jego talent do charakterystyki i zdolność przedstawienia rozwiniętej historii na niewielkiej przestrzeni. Specyficznym tematem tych drobnych proz Balzaca jest świat artystów. Jako pisarz był mu on naturalnie bliski, ale szczególne zrozumienie wykazał zwłaszcza wobec malarstwa i muzyki. Motyw artystycznego geniuszu, który jednak graniczy z szaleństwem, rozwija w opowiadaniu Nieznane arcydzieło oraz w noweli Gambara na postaciach malarza Frenhofera i kompozytora Gambary. Oboje, każdy na swój sposób, dążą do artystycznej prawdy i doskonałości; to pragnienie, a może wręcz obsesja, może jednak sprawić, że ich dzieła pozostaną nieprzystępne dla społeczeństwa. Opowieść o rzeźbiarzu Sarrasine w opowiadaniu o tym samym tytule pokazuje między innymi, jak niedoświadczony i naiwny twórca, pogrążony od młodości w swojej pracy, pada ofiarą podstępów i intryg towarzyskich, konkretnie świata rzymskiej opery. Natomiast opowiadanie Pierre Grassou przedstawia malarza, który osiągnął sukces i uznanie nie dzięki talentowi czy oryginalności, lecz dzięki wieloletniej pracy, wyrzeczeniom i umiejętności dostosowania się do panującego gustu społecznego. Konfrontacja dwóch odmiennych światów w postaci miłości między bohemskim malarzem z wyższych sfer Théodorem de Sommervieux a zwykłą mieszczańską dziewczyną jest tematem noweli Dom U Bijącego Kota. Wszystkie prozy ukazują się w nowym przekładzie Jana Petříčka, a nowela Gambara jest po raz pierwszy publikowana w języku czeskim. Książka ukazuje się jako trzeci tom serii ŚWIATOWI KLASYCY, która przedstawia znane i mniej znane dzieła geniuszy literatury światowej ostatnich stuleci. Kryterium wyboru jest to, czy przetrwały próbę czasu i potrafią zainteresować także współczesnego czytelnika.