Literatura rosyjska stanowi wyzwanie dla europejskiej racjonalności. \"Założycielski akt powieści rosyjskiej – czytamy u Deleuze’a – polega na wyrwaniu jej z sideł rozumu, na stworzeniu postaci, które istnieją w nicości i mogą przetrwać jedynie w pustce, chroniąc do końca tajemnicę, odrzucając logikę i psychologię\". Chodzi tu o zupełny brak kokieterii w podejmowaniu pytań fundamentalnych, który bierze się stąd, że Rosjanie odczuwają cieleśnie to wszystko, o czym zdołają pomyśleć. Uczucie jest formą rosyjskiej wrażliwości religijnej, w której \"treść założona jest jako całkowicie przypadkowa, ponieważ treść może być założona przez moje upodobanie, arbitralność, jak i przez przyrodę\" (Hegel). Rosjanin nie myśli, nie modli się – on myślą i modlitwą uwzniośla świat, wychodząc poza ramy zdrowego rozsądku, wciągając w wir, jaki sobą wznieca, to, co znajduje się w pobliżu, co stoi obok.\n Ludzie, którzy przeżyli Wschód w sobie, na ogół świadomi są niebezpieczeństw, jakie on niesie. Kimś takim był z pewnością Marian Zdziechowski, jeden z tych Polaków, którzy Rosjan rozumieli akurat bardzo dobrze. Bez wątpienia łączył go z nimi ten sam słuch religijny, o czym on sam pisze wyraźnie w listach do Rudolfa Euckena.\n Co to za sprawy, do których powołano Rosjan, i na czym polega powaga tych spraw? Najogólniej rzecz ujmując, to sprawy ostateczne. O nich też – o sprawach poważnych, ostatecznych – traktuje przedkładany Czytelnikowi numer naszego pisma.\n [Spis treści]\n PREZENTACJE\n Nikołaj Gogol, Boris Godunow. Poemat Puszkina\n Nikołaj Gogol, Kilka słów o Puszkinie\n Nikołaj Gogol, Wybrane fragmenty korespondencji z przyjaciółmi. Cztery listy do różnych osób z powodu Martwych dusz\n Nikołaj Gogol, Rzeźba, malarstwo, muzyka\n Nikołaj Gogol, O architekturze w teraźniejszych czasach\n Nikołaj Gogol, Ostatni dzień Pompejów (obraz Briułłowa)\n Nikołaj Gogol, Życie\n ESEJE\n Wasilij Rozanow, Zarodki\n Wasilij Rozanow, Nowe zarodki\n Wasilij Rozanow, Odśmiertne\n Wasilij Rozanow, Modląca się Ruś\nWasilij Rozanow, A gdzie \"religia młodości\"?\n Wasilij Rozanow, M.W. Niestierow\n Wasilij Rozanow, Puszkin i Lermontow\n Wasilij Rozanow, Ruś i Gogol\n Wasilij Rozanow, Geniusz formy\n Wasilij Rozanow, Gogol i Petrarka\n Wasilij Rozanow, Zagadki Gogola\n Wasilij Rozanow, Magiczna stronica u Gogola\n Wasilij Rozanow, O Konstantinie Leontjewie\n Wasilij Rozanow, Estetyczne pojmowanie historii\n Piotr Nowak, Rozmowa o końcu świata. Z listów Konstantego Leontjewa do Wasilija Rozanowa\n W.H. Auden, Rosyjski esteta\n Mikołaj Wiśniewski, Na wpół Mnemozyne: Maszeńka i problem pamięci w twórczości Vladimira Nabokova\n ARCHIWUM FILOZOFII POLSKIEJ\n Tadeusz Zatorski, Wokół \"wielkich kwestii\"\n Listy Mariana Zdziechowskiego i Rudolfa Euckena\n Michał Rogalski, W samą głąb duszy. O pamiętniku Mariana Zdziechowskiego\n Marian Zdziechowski, ??????? 191... ????\n ANTYKWARIAT\n Nikołaj Bierdiajew, Powieść astralna\n RECENZJE I POLEMIKI\n Irena Księżopolska, Motyl nad szachownicą: metafizyka a styl w rozprawie Leszka Engelkinga o Nabokovie\n Aleksander Temkin, \"Zmarli wszystkich krajów, łączcie się\". Socjaldemokratyczne chrześcijaństwo Włodzimierza Sołowjowa\n Tadeusz Zatorski, Oświadczenie\n