To drugi tom z cyklu Film. Historia i konteksty. Tytułowi \"wykluczeni\" to ludzie marginesu politycznego (ideologicznego), społecznego i ekonomicznego: \"szpiedzy\", \"mordercy\", chuligani, dzieci z \"enklaw biedy\" (miejskich gett), \"ludzie bez głosu i reprezentacji\", przegrani, wydziedziczeni, zdegradowani, sponiewierani przez los, stygmatyzowani, mentalnie zdyskredytowani, zbędni i przeklęci. Jednym słowem, wszyscy niechciani (\"obcy\"), obecni tak w zachodnich, stabilnych demokracjach, jak i w systemach totalitarnych. Ale to także ludzie żyjący \"na krawędzi\", stąd dysponujący szerszą perspektywą spojrzenia na rzeczywistość ich otaczającą, jak tego chce Robert Ezra Park. Bardziej racjonalni i niezależni w ocenach i poglądach. Paradoksalnie człowiek marginesu jest zawsze \"bardziej cywilizowanym\".