Książka Diamonda nagrodzona Nagrodą Pulitzera przedstawia fascynujący obraz 13 000 lat historii ludzkości. Opisuje, jak rozwój różnych grup i społeczeństw na naszej planecie przebiegał odmiennie i jakie czynniki na to wpływały. Najwięcej bogactwa i władzy mają dziś narody o euroazjatyckim pochodzeniu; na drugim końcu znajdują się Afrykanie, rdzenni mieszkańcy obu Ameryk oraz Australii. Diamond analizuje, co spowodowało takie różne trajektorie poszczególnych społeczności. Często przyczyną były przede wszystkim warunki naturalne, które wspierały lub hamowały rozwój krajów. Nie zadowala się znaną teorią o korzystnych warunkach klimatycznych, a tym bardziej rasistowską ideą, że stoją za tym wrodzone predyspozycje i inteligencja niektórych grup. Jest przekonany, że pierwotnych przyczyn różnic w rozwoju ludzkości musiało być znacznie więcej, a wiele z nich wiąże się z wynalezieniem i obróbką żelaza oraz produkcją broni palnej, jak również z używaniem pisma czy rozwojem podróży i rozprzestrzenianiem drobnoustrojów. Do innych czynników należy na przykład północno-południowa orientacja Afryki, która spowalniała migrację i stawiała na drodze zmieniające się strefy klimatyczne, a także dramatyczny brak zwierząt nadających się do udomowienia. Przeciwieństwem jest wschodnio-zachodnia orientacja Eurazji z znacznie większym zasobem odpowiednich zwierząt i roślin oraz klimatycznie bardzo podobnymi strefami, które umożliwiały szybki transfer wiedzy i ludzi. Diamond napisał książkę, która w fascynujący i bardzo przystępny sposób opowiada historię ludzkości.