Publikacja dotyczy problemów ogólnych językoznawstwa, udziału języka w życiu psychicznym i umysłowym człowieka, a także dziejów słów będących znakami abstrakcyjnego myślenia. Prace zebrane w niniejszym tomie podporządkowane są wspólnej myśli przewodniej: język stanowi podstawowe narzędzie myślenia i formę pojęciowego opanowywania świata.
Część pierwsza książki - teoretyczna - przedstawia język jako fenomen specyficznie ludzki, ukształtowany w toku rozwoju filogenetycznego człowieka, umożliwiający jego procesy psychiczne (mentalne) oraz komunikowanie się z innymi ludźmi. Ukazuje też najważniejsze operacje myślowe dokonywane w języku: uogólnianie i przeprowadzanie rozumowań.
Część druga - szczegółowa - to zbiór kilkunastu minimonografii polskich słów. Przedstawiają one ich rozwój semantyczny, dzieje kształtowania się znaczeń abstrakcyjnych, służących myśleniu: wyrażaniu relacji przyczynowo-skutkowych (powodować, skoro, wbrew), eksplikowaniu pojęć (coś polega na czymś), wyrażaniu postaw nadawcy (należy coś zrobić), lokalizowaniu zdarzeń w czasie, ustalaniu tożsamości i wielu innych.
Książka jest adresowana do wszystkich zainteresowanych problemami ogólnymi językoznawstwa, zwłaszcza udziałem języka w życiu psychicznym i umysłowym człowieka, a także dziejami słów będących znakami abstrakcyjnego myślenia.