Dziś już kultowa i również światowej sławy powieść Josefa Škvoreckého, jednego z najbardziej wyrazistych autorów czeskiej literatury współczesnej, ukazuje osiem ostatnich dni II wojny światowej w małym mieście widzianych oczami dorastających „chłopaków”, którzy wyśmiewają fałszywe frazesy i pozornie szlachetne gesty - czy to brzmiące patriotycznie, czy patetycznie rewolucyjnie. Teatralnemu rewolucyjnemu uniesieniu ich ojców wobec kapitulujących Niemców chłopcy nie potrafią się oprzeć, a Danny z kolegą nawet - raczej przypadkowo - likwiduje niemiecki czołg i wita Armię Czerwoną. Ogólny napływ patriotycznego entuzjazmu i sceny torturowania niemieckich żołnierzy, którzy nie zdążyli uciec, jednak go odpychają i w jego umyśle pojawia się obawa przed żołnierzami radzieckimi, których przybycie już zmobilizowało miejscowych komunistów. Powieść Škvoreckého przyniosła w swoim czasie nie tylko przełomowe, pokoleniowe, bezlitosnie realistyczne i niepoucza­jące spojrzenie na wydarzenia historyczne, lecz także sugestywnie ukazaną psychologiczną sondę w duszę dorastającego młodzieńca, którego życiem dotąd byli jedynie koledzy, jazz i pragnienie Ireny - niedostępnej miłości. Język powieści jest żywy i autentyczny, nieskrępowany konwencjami. Reżim za to wszystko oburzenie potępił i potępił autora, natomiast czytelnicy przyjęli dzieło z entuzjazmem.