Dlaczego warto przeczytać kolejną książkę o holokauście? Ponieważ opowiada o współczesności. O tym, że chętnie wierzymy w iluzje. O miłości rodzicielskiej. O samotności i walce z poczuciem krzywdy. Ten reportaż nie powinien zabraknąć w twojej bibliotece - tym bardziej, że prawdopodobnie kupiłeś tę bibliotekę w IKEA. Kiedy kilka lat temu ujrzały światło dzienne informacje o przeszłości Ingvara Kamprada, założyciela IKEA, o jego kontaktach i wsparciu szwedzkich faszystów, publicznie poprosił o wybaczenie, napisał list do swoich pracowników i powtarzał swoją prośbę w wielu wywiadach. Historyczny reportaż Elisabeth Åsbrink A stromy ve Vídeňském lese stále stojí wywołał w Szwecji skandal jeszcze przed publikacją. „Wszyscy kochają mity o swojej historii. Najbardziej dotyka nas, gdy ktoś wyciąga na światło zapomniane historie związane z holokaustem i antysemityzmem,” napisał Wojciech Orliński. 524 listy, które żydowscy rodzice wysyłają do swojego syna z Wiednia do Szwecji, dokąd go odesłali, aby go uratować - jedyny z rodziny przeżył, ale nawet w tym nordyckim kraju musiał się zmagać z antysemityzmem. Książka jest gorzką próbą autorki rozliczenia się z mitem o Szwecji lat trzydziestych - mitem o kraju równości, solidarności i postępu. Tymczasem dla niej kilkaset „rasowo obcych” uchodźców stanowi zagrożenie dobrobytu społecznego. Szwedzki antysemityzm lat trzydziestych nie jest żadną tajemnicą, ale to autorka pokazała, jakimi oczywistymi, bezdusznie i okrutnymi czynami się przejawiał. Zwraca także uwagę na to, do jakiego stopnia udało się w szwedzkim, ale nie tylko w szwedzkim społeczeństwie, wypchnąć ze świadomości odpowiedzialność za holokaust. Historyczny reportaż A stromy ve Vídeňském lese stále stojí jest także książką o współczesności, ponieważ „wskazywanie na haniebną przeszłość czyni nas bardziej wrażliwymi na dramaty, które rozgrywają się na naszych oczach - dramat uchodźców we współczesnym świecie”. Rasizm nie umarł, tylko zmienił język. Pojęcie „gorszych ras” zastąpiła „obca kultura”.