Współczesny dynamiczny i burzliwy rozwój społeczeństwa ludzkiego przynosi wiele pozytywnych, ale jednocześnie także negatywnych zjawisk, które przejawiają się w różnych obszarach życia człowieka i całej ludzkiej cywilizacji. Dowodem tego są liczne pierwotne i nowo pojawiające się zagrożenia oraz ryzyka bezpieczeństwa, które z uzasadnieniem stawiają kwestie bezpieczeństwa na czołowym miejscu. Bezpieczeństwo bowiem stanowi podstawowy i niezbędny warunek rozwoju każdego społeczeństwa, a dziś, w erze pogłębiającej się globalizacji, nie istnieje obszar życia społecznego, który nie byłby z nim związany. Dlatego też obecnie bezpieczeństwo należy do najczęściej używanych i najczęściej przywoływanych pojęć we wszystkich jego postaciach. Pierwotnym celem naukowym monografii jest przyczynić się do teoretycznych badań nad bezpieczeństwem oraz do pogłębienia kształtującej się teorii bezpieczeństwa poprzez określenie podstawowych teoretyczno-metodologicznych punktów wyjścia jej badania jako złożonego, dynamicznego, wielowymiarowego i wielosektorowego fenomenu. Cel ten jest w publikacji stopniowo realizowany w pięciu rozdziałach, które zajmują się historycznymi powiązaniami kształtowania agendy bezpieczeństwa, podejściami poszczególnych szkół teoretycznych do bezpieczeństwa, najnowszymi podejściami do badania bezpieczeństwa stosowanymi w XXI wieku, teoretycznymi, terminologicznymi i metodologicznymi podstawami badań nad bezpieczeństwem, a także teoretycznymi podstawami kształtowania teorii bezpieczeństwa.