Jak wyglądała Szumawa w czasie ich dzieciństwa i młodości, wspominają jej rodacy i ci, którzy kochają Szumawę całe życie. Poszczególne wspomnienia to kamyczki, które układają się w mozaikę, aż w końcu tworzą obraz epoki, która wprawdzie dawno minęła, ale na trwałe pozostała w pamięci ludzi. Tak dokumentuje to wspomnienie Václava Kašpara. Razem z bratem raz w Sušicy na ulicy Volšovská budował nas gestapowiec, kiedy przewoziliśmy na czarno mieloną mąkę. W sklepie było umówione, że o dwunastej zamkną, a do pół drugiej przywieziemy osiem worków. Mieliśmy je na wozie i z koniem jechaliśmy z młyna do kolonialnego sklepu. Przyjechaliśmy na Volšovską, zza kapliczki wyskoczył gestapowiec, oprócznił rower o kapliczkę i machał, żebyśmy zatrzymali. Gdyby niebo się zawaliło, to byśmy z bratem przystopowali, jak nam zamarło w głowach. "To koniec! Co wieziesz?" Brat wyciągnął papier. Im dłużej gestapowiec go czytał, tym bardziej się uśmiechał. Potem złożył kartkę i podał ją z powrotem: "No, ładny masz papier, ale tam nie jeźdź, tam na was czekają. Odwróć klacz i jedźcie do domu." Opowiedzieliśmy to Slavovi. "Tego nam jeszcze brakowało. Mnie by poznali, ale ty weź rower i pojedź zobaczyć, czy tam rzeczywiście na was czekają." Koło gospody Na hrázi nikogo nie widziałem, ale za domem, gdzie był sklep, w ogrodzie zauważyłem esesmańską czapkę z trupią główką. Czekali ukryci w altanie, aż ludzie przyjdą po mąkę, którą przewozimy. Jakie nieszczęścia spotkałyby ludzi, gdyby nas nie ostrzegł… Dla uzupełnienia - po wojnie przekazał naszym władzom walizkę pełną listów, w których Czesi donosili na sąsiadów, krajan i krewnych…