Nasza wiedza przechodzi obecnie głęboką przemianę i od dłuższego czasu w kulturze zachodniej odczuwalny jest kryzys systemu edukacji, a także upadek klasycznego wykształcenia. Praca Dietricha Schwanitza próbuje odpowiedzieć na tę sytuację i na nowo określić, co stanowi podstawę naszej erudycji. W pierwszej części, zatytułowanej Wiedza, autor szkicuje zarysy klasycznego wykształcenia. Dzieje Europy przedstawia jako wielką opowieść od antyku, przez kształtowanie się państw europejskich w średniowieczu, aż po modernizację, rewolucje i wielkie katastrofy XX wieku. Towarzyszy temu literatura, sztuka, muzyka, filozofia, ideologie, teorie i naukowe wyobrażenia o świecie. W drugiej części, zatytułowanej Znajomość, zajmuje się komunikacją, „infrastrukturą wykształcenia”, na przykład językiem, światem książek i gazet. Dietrich Schwanitz omawia tu zasady, według których porozumiewają się wykształceni ludzie, a zwłaszcza sposoby wykorzystywania wiedzy. Książka więc nie jest pierwotnie koncipowana jako suma erudycyjna, lecz niesie wysiłek zdefiniowania i wyznaczenia wykształcenia, a jednocześnie obrony jego potrzeby w nowej epoce wobec technicyzacji i technicznych „informacji”. Autor stara się określić jego jądro, korzenie i na różne sposoby zasugerować, jak dojść do wykształcenia i którędy iść, aby z instrukcji dotyczącej erudycji stało się ono prawdziwym wykształceniem. Praca encyklopedyczna Schwanitza ukazała się od momentu powstania w 1999 roku już w trzydziestu wydaniach i została przetłumaczona na wiele języków obcych.