Co sprawia, że coraz więcej Hiszpanów wybiera Polskę jako miejsce do życia i pracy?
Z Hiszpanii do Polski. Doświadczenia migracyjne i komunikacja międzykulturowa Aleksandry Matyi to studium o spotkaniu kultur, przełamywaniu stereotypów i budowaniu mostów między ludźmi. Dotyczy zjawiska, które jeszcze dekadę temu było marginalne, a dziś współtworzy nową jakość relacji polsko-hiszpańskich.
Autorka, zarysowując kontekst historyczny, prowadzi czytelnika przez świat osobistych doświadczeń, zaskoczeń i nieporozumień, które stają się punktem wyjścia do analizy kulturowych różnic i podobieństw. To opowieść o zderzeniu oczekiwań z rzeczywistością. O tym, jak hiszpańscy migranci konfrontują się z polską codziennością: od \"temperatury\"
interakcji i dystansu w relacjach, przez mowę ciała, spontaniczne rozmowy, po odmienne podejście do punktualności, hierarchii społecznych czy ról płciowych. Ukazuje, jak stereotypy i wyobrażenia kształtują pierwsze wrażenia oraz jak rzeczywiste doświadczenia pozwalają je weryfikować, przełamując utarte schematy myślenia. Książka łączy narrację badawczą z obfitym wyborem cytatów z wywiadów, oddając głos migrantom - zaskoczonym z jednej strony polskim formalizmem, z drugiej siłą rodzinnych więzi, czasem rozbawionym, czasem skonsternowanym codziennymi rytuałami.
To lektura dla wszystkich, którzy chcą zrozumieć, jak mi-gracje zmieniają oblicze współczesnych społeczeństw i jak w konsekwencji tych zmian rodzi się nowa jakość relacji międzyludzkich. Pokazując, że są nie tylko zmianą miejsca zamieszkania, lecz przede wszystkim spotkaniem z innym człowiekiem, autorka inspiruje do otwartości i zachęca do refleksji nad własnymi uprzedzeniami.
Społeczeństwo polskie powoli, acz skutecznie przestaje być narodowościowym monolitem i monokulturową jednością. Coraz częściej w przestrzeni publicznej spotykamy uczestników kultury innej niż własna, a to otwiera perspektywy badawcze dla stosunkowo nowej dziedziny, jaką jest komunikacja międzykulturowa. Charakteryzują ją dwa atrybuty - interdyscyplinarność i silny związek z praktyką społeczną, obie te cechy autorka z pożytkiem wykorzystuje do swoich analiz.
Uwaga badaczki skoncentrowana jest na złożonych i wielopoziomowych rozważaniach dotyczących kulturowych uwarunkowań komunikacji między Polakami a Hiszpanami w ostatniej dekadzie. To temat, który w polskim piśmiennictwie nie jest dostatecznie zdiagnozowany, rzec można, że jest wręcz nieobecny. Monografia Aleksandry Matyi z sukcesem wypełnia dotkliwą lukę w tym obszarze. Książkę, w moim przekonaniu, należy potraktować jako zagospodarowywanie swoistej białej plamy na europejskiej mapie różnic kulturowych. Eksplorowanie zaś białych plam w nauce zawsze łączy się z odwagą i śmiałością badacza i autora, ale także naznaczone jest trudnością istotną, bowiem dysponuje się mniejszą liczbą schematów i gotowych klisz poznawczych, do których można się odwołać.
Autorka swobodnie i ze znawstwem porusza się we współczesnych koncepcjach i teoriach z zakresu komunikacji międzykulturowej. Monografia imponuje erudycją i intelektualną dociekliwością. Dodatkowym jej atutem jest elegancki, potoczysty język, rzeczowy styl wypowiedzi zapisanych piękną polszczyzną uprzyjemnia każdą chwilę spędzoną z książką.
Z recenzji dr hab. Urszuli Kusio, prof. UMCS