W książce zaprezentowano wyniki badań własnych na temat typologii nieprzystosowania społecznego wśród więźniów. Badania te są kontynuacją i rozwinięciem myśli Czesława Czapówa, jednego z najwybitniejszych polskich pedagogów resocjalizacyjnych. Zastosowanie analizy czynnikowej pozwoliło ujawnić, że typy wykolejenia społecznego wyróżnione przez Czapówa (nihilistyczno-agresywny, nihilistyczno-wycofujący, dogmatyczno-ekspansyjny oraz dogmatyczno-restrykcyjny) nie są homogeniczne, ale w obrębie każdego z nich funkcjonują poszczególne podtypy.