Starodawne, owiane dziesiątkami gwiezdnych historii i setkami ciekawych opowieści Frýdlantsko! Kraina o szczególnym uroku, wynikającym nie tylko z kontrastu między zielonym pięknem tutejszych lasów, łąk i pól a czarno-białą i szarą wspaniałością domów z muru pruskiego i kamiennych budowli, lecz również z osobliwego splotu miejscowych dziejów. Dla z góry niepoinformowanego człowieka wyłaniają się z nich jakby objawienie pradawne plemiona słowiańskie, poganie i ich ofiarne obrzędy, czescy królowie, niemieccy szlachcice i kolonizatorzy, miejscowi tkacze, drwale, kowale, młynarze, fabrykanci i robotnicy najemni. Z mroków historii wyłaniają się twarze miejscowych postaci: urocza Panna Maria hejnicka, czarna pani Katarzyna z Redernów z białą koronką wokół szyi, Albrecht z Valdštejna w blaszanej zbroi, buntowniczy kowal Andreas Stelzig w skórzonym fartuchu oraz dwuipółmetrowy Franz Graf Clam-Gallas, ostatni szlachcic na zamku i warowni frýdlantskiej. I nie tylko ludzie - także gotyckie kościółki ze staroświecko surowymi żebrowaniami pól sklepień na sufitach, dalekie łąki z samotnymi dużymi drzewami, zagrody lennych szlachciców, kamienne krzyże pojednawcze, starożytne chaty, stawy z niewiarygodnie grubymi dębami na wałach - to wszystko i jeszcze wiele więcej to Frýdlantsko. Frýdlantsko to kraina za wzgórzami; cały ten wysunięty fragment jest od reszty Czech oddzielony potężnym murem grzbietów i lasów Gór Izerskich. Jest więc nieco samotnym królestwem, gdzie wszystko jest trochę inne: dzieje i życie ludzi często były tu bardziej związane z Górnymi Łużycami i Dolnym Śląskiem niż z czeskim wnętrzem. Tylko trzy drogi prowadzą tędy przez trzy górskie przełęcze z Czech, a jedyna linia kolejowa łączy Oldřichov v Hájích po stronie libereckiej z Raspenawą w krainie frýdlantskiej; przez grzbiet gór pod Hemmrichem przebito długi tunel, dzięki któremu Frýdlantsko bywa nazywane „krainą za tunelem”. Szczególne nastroje Frýdlantska wynikają zdecydowanie z jego specyficznego położenia; jakby wszystko istotne na czeskiej scenie miało rozegrać się dopiero za kurtyną gór, których kulisy na odwrót stoją twarzą w twarz z frýdlantską rzeczywistością. Mimo granicy obrysowującej cały ten wysunięty fragment widownia jest jednak szeroko otwarta aż gdzieś w dal polskich i niemieckich równin. Jakby Frýdlantsko ze swoimi delikatnymi zielonymi pagórkami i otwartym horyzontem bardziej należało nie do Czech, lecz do krajobrazu rozciągającego się od stromej izerskiej ściany setki kilometrów w głąb aż po Pomorze. Jakby raz na jakiś czas docierał tu słony wiatr od piaszczystych wydm, od ceglanych kościołów na wybrzeżu Bałtyku. Zwykle bywa tu lepsza pogoda niż gdzie indziej w Czechach i może bardziej niż gdziekolwiek indziej działy się i dzieją tu rzeczy, których istotę warto odkrywać.