Szatan jest pierwszym filozofem i pierwszym anarchistą. Ale jest też przeznaczeniem, nieukojonym, ciemnym, pełnym męczarń, przeznaczeniem wydziedziczonych []. [] Dzisiejszy szatan to potęga, która w jakimś dzikim szale, gnana jakimś strasznym instynktem, kroczy przez świat, sieje rozpacz i zniszczenie.

S. Przybyszewski, Na drogach duszy: Gustav Vigeland, 1898

Długo, długo to trwało, zaczym do tej rezygnacji doszedłem - wiara w Boga, istotna, do samej głębi przeświadczona wiara w Boga wszechmądrego i wszechwiedzącego jest tylko możliwą - powtarzam to z jak największym naciskiem - możliwą tylko u ludzi, którzy przeprawili się przez wszystkie czyśćce i piekła bezwiary, \"ateizmu\" - i jak te wszystkie rozpaczliwe pasowania się z zagadkami bytu ludzie nazywają [].

S. Przybyszewski, Frontispice do De profundis, 1925

Ogólnopolski zespół uczonych pod kierunkiem prof. dr hab. Gabrieli Matuszek-Stec z Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego przygotowuje 11-tomową krytyczną edycję Dzieł literackich Stanisława Przybyszewskiego w ramach ministerialnego Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki. To edycja długo wyczekiwana. Dzieła zebrane przywódcy polskiego modernizmu nigdy nie ukazały się w języku polskim (w latach 20. XX wieku takie przedsięwzięcie realizował Instytut Wydawniczy \"Lektor\", ale śmierć pisarza je przerwała), podczas gdy Niemcy udostępnili w ośmiotomowej edycji niemieckie utwory \"genialnego Polaka\" w latach 90. XX wieku.

Stanisław Przybyszewski to jeden z najbardziej wyrazistych twórców modernistycznych, który zaznaczył swe miejsce w polskiej i niemieckiej literaturze. Już za życia stał się legendą - przez Strindberga nazwany \"genialnym Polakiem\", w środowisku berlińskim określany mianem \"króla bohemy\" i \"nowego mesjasza literatury\", w Polsce uznany został za inicjatora modernistycznego zwrotu w literaturze, wielką sławą cieszył się w Rosji i krajach słowiańskich.

Edycja, która wychodzi w Wydawnictwie Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, obejmuje wszystkie utwory literackie Przybyszewskiego powstałe w języku polskim: poematy prozą, powieści, opowiadania, dramaty oraz towarzyszące tym utworom autorskie wstępy, a także inedita i drobne przekłady. W przypadku niemieckich pierwodruków przeprowadzono porównanie obu wariantów utworów, fragmenty zmienione lub opuszczone w polskich wydaniach zostały przetłumaczone na język polski i zamieszczone w aparacie krytycznym. Każdy tom zawiera rozbudowany dodatek krytyczny i obszerny wstęp historycznoliteracki, ale edycja jest przyjazna dla wszystkich czytelników, zarówno znawców, jak i zwykłych fanów literatury.