Ta książka jest zaproszeniem do czynnego myślenia - o tekstach Wyspiańskiego i poprzez nie. Gromadzi teksty, które powstały w trakcie projektu artystyczno-badawczego Poza kanonem, pomiędzy akademią a praktyką. Dramaty Stanisława Wyspiańskiego. Jego zasadniczym celem było stworzenie scenicznego laboratorium, w którym w intensywnym dialogu i w warunkach swobodnego eksperymentu zaproszeni badacze i artyści mogli dążyć do odkrycia nowych sposobów interpretacji twórczości teatralnej autora \"Wyzwolenia\". Laboratoryjnej pracy poddano sześć utworów Wyspiańskiego, sytuujących się na obrzeżach kanonu: \"Requiem\", \"Bolesław Śmiały\", \"Legion\", \"Klątwa\", \"Śmierć Ofelii\", \"Legenda\".
Inicjując projekt, szliśmy za wskazaniem Wyspiańskiego: przewalczyć myślą. Powrót do jego tekstów wydała nam się dziś w kontekście polskiego życia zbiorowego szczególnie ważny. Zmęczenie niedoformiem i nagromadzeniem konkurencyjnych wzorców i scenariuszy zaowocowało po dwudziestu latach od odzyskania suwerenności, agresywną rekonstrukcją przeszłości, obwarowywanej sakralnymi nakazami. Naród kulturowy jako twarda oczywistość zamienia się w broń przeciwko wszelkim odmiennościom i próbom twórczego przewalczenia jego przeszłości, której - chcąc nie chcąc - jesteśmy wytworem. Takiego kultu Wyspiański nigdy nie aprobował, równie mocno protestując jednak przeciwko wymazywaniu tego kształtującego nas i wciąż aktywnego dziedzictwa.
Praca podjęta przez autorów interpretacji jego tekstów pokazanych na scenie Instytutu Teatralnego i zapisanych w niniejszym tomie jest świadectwem przyjęcia takiej właśnie postawy. Nie musimy, a nawet nie powinniśmy próbować iść wprost za słowami Wyspiańskiego, traktować cytaty z niego jak maksymy i motta, ale postawa, którą żył, wydaje się dziś polityczną i kulturową koniecznością.