Nigdy nie potrafiła wyrwać się z duszącej świadomości, że w jej życiu był czas, kiedy odgrywała rolę uczestniczki w zaplanowanym przestępstwie. Na piętrze jednego z brooklyńskich pensjonatów latem 1947 roku nic jeszcze nie wskazuje na to, że cywilizacja otrząsnęła się z tragedii, jaką sprawiła jej największa wojna w dziejach. Ordynarny Nathan popada tu coraz głębiej w sidła paranoi, podczas gdy jego kochanka Sophie nie przestają dręczyć przeżycia, których doznała jako polska katoliczka w obozie koncentracyjnym w Oświęcimiu, gdzie sadystyczni esesmani zmusili ją do fatygicznej decyzji. Czego o ich patologicznej relacji i o okropnościach Holocaustu dowie się ich sąsiad Stingo, który w pensjonacie pracuje nad swoją pierwszą powieścią i jednocześnie budzi się z naiwności młodości? Czy po Oświęcimiu w ogóle można jeszcze normalnie żyć, śmiać się, wierzyć w wyższe dobro albo pisać wiersze? I jak inaczej pokonać moralne dylematy spłodzone przez Zło, które nie zeszło z nieba, lecz rodzi się w naszym świecie i za które odpowiedzialni są konkretni ludzie? Na podstawie książkowego pierwowzoru, który według dziennika Le Monde należy do stu najważniejszych powieści XX wieku, w 1982 roku reżyser Alan J. Pakula nakręcił film o tym samym tytule z Meryl Streep (Sophie; za rolę nagrodzona Oscarem), Kevinem Kline'em (Nathan) i Peterem MacNicollem (Stingo). Dzieło w formie opery (2002) skomponował brytyjski kompozytor Nicolas Maw. czas trwania nagrania: 30 godzin 51 minut lektor: Martin Stránský