Jednostki pomocnicze gminy to sołectwa, dzielnice, osiedla, a także jednostki nienazwane (np. przysiółek, obwód, kolonia, rejon, rewir, okręg). Stanowią część gminy i działają w ramach jej struktur, podlegają jej nadzorowi, nie mają odrębnej podmiotowości, budżetu, środków, a zakres działania zarówno samej jednostki, jak i jej organów zależy od decyzji gminy. Regulacje prawne odnoszące się do jednostek pomocniczych są bardzo skąpe i nie odpowiadają na wiele pytań, jakie pojawiają się w praktyce funkcjonowania jednostek pomocniczych. Dlatego w niniejszej publikacji zawarto liczne odwołania do orzecznictwa – zarówno sądów administracyjnych, jak i organów nadzoru (wojewodów i regionalnych izb obrachunkowych) – oraz doktryny.

Autorka, omawiając kwestie związane z tworzeniem i funkcjonowaniem jednostek pomocniczych, zwraca uwagę przede wszystkim na problemy, jakie powstają na linii organy gminy – organy jednostek. Z uwagi na to, że w Polsce najczęściej spotykaną formą jednostek pomocniczych są sołectwa, i do nich odnosi się najwięcej regulacji prawnych, w niniejszym opracowaniu również najwięcej miejsca poświęcono sołectwom. Tylko dla sołectw przeznaczony jest fundusz sołecki, a wykorzystanie środków i tryb ich przyznawania rodzi wiele kontrowersji.

Do książki dołączono suplement elektroniczny z edytowalną wersją wzorów uchwał i protokołów zamieszczonych w książce. Plik suplementu należy pobrać przez Internet – instrukcja postępowania znajduje się w książce (zainstalowanie suplementu wymaga systemu operacyjnego Windows).