Tadeusz Borowski nie był kobietą i nie wyraził kobiecego doświadczenia obozu koncentracyjnego – to stwierdzenie nie ma już znamion prowokacji. Nie ulega dzisiaj wątpliwości, że kobiece narracje lagrowe różnią się od męskich, a ponieważ wymagają do pewnego stopnia odmiennej, nie zaś „uniwersalnej” optyki interpretacji, wciąż stanowią niedoważony albo wyparty przedmiot badań.

Z jednej strony spośród wielu kobiecych doświadczeń niejako automatycznie na pierwszy plan wysuwają się te, które w zrozumiały dla każdego sposób łączą się ze sferą kobiecej psychobiologii (menstruacja, ciąża i poród, macierzyństwo, golenie włosów, przymusowa nagość), z drugiej jednak – ich interpretacyjna otwartość związana jest z ryzykiem ułatwionych wyjaśnień i wskazywania przykładów oczywistych, od dawna będących w czytelniczym obiegu.\nZe wstępu