Pan Tadeusz to jedno z wielkich i nieprzemijających arcydzieł, które na stałe wpisało się do literackie go kanonu. Mickiewicz stworzył epos, którego głównym i najważniejszym bohaterem jest szlachta polska, a który poprzez swoją niezwykłą i niepowtarzalną atmosferę do dziś stanowi swoiste centrum i źródło polskości\". Słowo w poemacie ma moc wskrzeszającą i kreującą zarazem: przywraca byt narodowy kraju ciemiężonego przez zaborcę i daje jego zniewolonym mieszkańcom nadzieję na rychle odzyskanie upragnionej wolności. Dzieło pełniło wówczas funkcję dwoistą: było dla emigrantów widomym znakiem odległej Polski, natomiast dla tych, którzy pozostali w kraju, wspomnieniem czasów minionych i namiastką utraconej przeszłości. Mickiewicz po raz kolejny zaskakuje nas tutaj bogactwem tematów i rozległością podejmowanej problematyki. Oprócz tak silnie wybrzmiewającego patriotyzmu i miłości ojczyzny, snuje refleksje na temat sielskiego, szlacheckiego bytowania, romantycznego uczucia, tradycji i polskiej obyczajowości. A wszystko rozgrywa się w soplicowskim dworku, który na ten czas staje się ostoją niczym niezmąconej, prawdziwej polskości. Epos jest wart docenienia także ze względu na swoje nowatorstwo. Mickiewicz bowiem rezygnuje tutaj z romantycznego indywidualizmu na rzecz szeroko pojmowanej zbiorowości. Wieszcz roztacza przed naszymi oczyma piękno dawnej Polski i przenosi jej obraz w nasze „teraz\", bo przecież jest u mnie kraj, ojczyzna myśli mojej, / liczne mam serca mego rodzeństwo;/Piękniejszy kraj, niż ten co w oczach stoi (...) (z wiersza Gdy tu mój trup Adama Mickiewicza)