Rysownik komiksów Eric Heuvel w 2001 roku postanowił studiować nauczanie historii. Szkół jednak nie ukończył, ale wyniósł z nich inspirację do dalszej pracy artystycznej. Do „Tajemnicy rodzinnej”, pierwszego z jego komiksów zawierających elementy edukacyjne, wymyślił prostą historię: licealista Jeroen udaje się do babci, aby na jej strychu zebrać trochę gratów i sprzedać je na pchlim targu. Znajduje jednak zapomniany pamiętnik wycięty z gazet należący do babci. Zaczynają o nim rozmawiać i Jeroen dowiaduje się od babci niewiarygodnie dramatycznej historii o jej przyjaźni z prześladowaną żydowską koleżanką ze szkoły w latach II wojny światowej. „Tajemnica rodzinna” w nauczaniu w szkołach średnich: komiks Heuvela odniósł sukces. W przeciwieństwie jednak do jego wcześniejszych książek „Tajemnica rodzinna” i „Poszukiwanie” szybko trafiły także do szkół i zaczęły być szeroko wykorzystywane w nauczaniu historii XX wieku. Holenderski Dom Anny Frank podjął współpracę i jego zespół pod kierunkiem Ruuda van der Rola przygotował do nich także zeszyty ćwiczeń dla szkół średnich, dzięki którym nauczyciele mogą bardziej przemyślanie wykorzystać książki Heuvela na lekcjach. Zeszyt ćwiczeń do „Tajemnicy rodzinnej” udostępnimy także czeskim czytelnikom w wersji elektronicznej do bezpłatnego pobrania (po wydaniu „Odkrycia” dostępny będzie także drugi zeszyt ćwiczeń). Nauczyciele szkół średnich, którzy włączą „Tajemnicę rodzinną” do programu dotyczącego II wojny światowej, znajdą w zeszycie ćwiczeń odpowiednią bazę do systematycznego analizowania komiksowych opowieści. Uczniowie dzięki nim nauczą się rozumieć, czym był holokaust w kontekście historycznym. Poznają, jak żyli cywile w zaostrzonej wojennej sytuacji. Zobaczą, że ludzie przyjmowali różne postawy i odgrywali różne role: ktoś był ofiarą, ktoś pomagał ofiarom, inny przychylił się do okupantów, a kolejny pozostawał jakby biernym widzem. Uczniowie, wykonując zadania z zeszytów ćwiczeń, będą starali się zrozumieć motywacje tych postaw, zapoznają się z dylematami, które ludzie musieli rozwiązywać podczas wojny. Będą prowadzeni ku zrozumieniu, czym jest dyskryminacja, ludobójstwo oraz jak uprzedzenia wpływają na ludzkie decyzje. Nauczą się dostrzegać różnicę między ustrojem totalitarnym (nazistowskim) a demokratycznym porządkiem społecznym. Z czeskich szkół czasem dochodzą głosy, że nauczyciele historii nie mają wystarczająco dużo czasu na omówienie materiału, szczególnie w klasie maturalnej, kiedy poruszana jest tematyka II wojny światowej. Po co więc poświęcać czas historii Holandii, skoro nie wystarcza go nawet na omówienie wojny u nas? Przyczyn byłoby jednak kilka. Przede wszystkim forma komiksowa jest dla uczniów zdecydowanie atrakcyjniejsza niż suchy wykład z podręcznika, podobnie jak praca z graficznie opracowanymi zeszytami ćwiczeń. Uczniowie lepiej utrwalą nowe wiadomości. Nauczycielom zeszyty ułatwią wykład, ponieważ zostały przygotowane przez specjalistów w dziedzinie dydaktyki i prowadzą wywód od prostego do bardziej złożonego, szczegółowo omawiają poszczególne postacie z opowieści i w osobnych zadaniach prowadzą uczniów do zrozumienia problematyki w jej pełnym wymiarze. Przy tłumaczeniu zeszytów ćwiczeń na czeski uwzględniliśmy czeskie doświadczenie historyczne i niektóre szczegółowe zadania ściśle związane z realiami holenderskimi zastąpiliśmy odniesieniami do kontekstu czeskiego lub ogólnounijnego. W wykładzie naszej własnej historii, zwłaszcza w niezbędnym uproszczeniu, którego wymaga nauczanie w liceum, czasem popadamy w utarte schematy z konwencjonalnymi kamieniami milowymi: zdrada monachijska, okupacja, heydrichiada, powstanie majowe, wyzwolenie. Jednak patrząc na własną historię przez pryzmat doświadczeń europejskiego sąsiada widzimy, że nazistowska okupacja nie przebiegała wszędzie według tego samego wzorca. Dla Holendrów było chyba znacznie trudniej odnaleźć się w nowych warunkach, ponieważ władze okupacyjne początkowo sprawiały wrażenie przyjaznych i bezkonfliktowych, a dopiero z upływem lat nasilano prześladowania Żydów oraz tłumienie ruchu oporu i wszelkiego sprzeciwu. Holenderskie doświadczenie zaskakuje na przykład tym, jak silny był tam ruch oporu. Możemy sobie wyobrazić, że u nas doszłoby do strajku ludności nieżydowskiej przeciw prześladowaniu żydowskich sąsiadów? W Holandii zdarzyło się to w lutym 1941 roku, a naziści brutalnie stłumili ten strajk, później nazywany „lutowym”. Możliwość porównań zmusza nas po prostu do refleksji i w efekcie do lepszego rozumienia własnej historii. A to obok przyswajania wiedzy jest ostatecznie jednym z ważnych celów procesu edukacyjnego w szkołach średnich: wychowywać uczniów do krytycznego myślenia. Komiksy Heuvela mogą do tego wnieść znaczący wkład.