Jednym z punktów kulminacyjnych zimnej wojny w drugiej połowie XX wieku były starcia czechosłowackich hokeistów z reprezentacją hokejową Związku Radzieckiego. Ich mecze nigdy nie były tylko rywalizacją sportową; dla zawodników z małego kraju w sercu Europy były także walką o duszę narodu żyjącego w jarzmie nieswolności. Były to w prawdziwym znaczeniu pojedynki Dawida z Goliatem.

Książka Hokej i wolność opowiada historię o tym, jak hokej w Czechosłowacji stał się dla milionów Czechów i Słowaków symbolem oporu wobec ideologicznej i wojskowej machiny ZSRR. Opowieść ta zaczyna się pisać tuż po II wojnie światowej, następnie przeplata się praktycznie przez całe nowoczesne dzieje Czechosłowacji, a po 1993 roku także dzieje Czech i Słowacji jako dwóch niepodległych i samodzielnych państw. Najpierw śledzimy dramat czechosłowackich hokeistów w latach 50., gdy funkcjonariusze bezpieczeństwa i ich radzieccy doradcy rozbili narodową drużynę hokejową, a wielu reprezentantów w sfingowanych procesach skazano na wieloletnie wyroki więzienia w okrutnych warunkach w jachymowskich kopalniach uranu. Potem jesteśmy świadkami tego, jak czechosłowacki hokej powoli powstaje z martwych i zaczyna kształtować się jedna z najsilniejszych generacji hokejowych wokół wychowanków hokeja z Havlíčkův Brod - braci Holíków i Jana Suchého - oraz przyszłych wielkich gwiazd, takich jak Václav Nedomanský, Jozef Golonka, Jaroslav Jiřík czy Vladimír Dzurilla.

Po wkroczeniu do Czechosłowacji półmilionowej armii krajów Układu Warszawskiego pod przywództwem ZSRR w sierpniu 1968 roku to właśnie tej hokejowej generacji udało się ostatecznie pokonać czerwoną hokejową machinę. Słynne zwycięstwa nad Sowietami na igrzyskach w Grenoble w 1968 roku, a przede wszystkim dwa triumfy na MŚ 1969 w Sztokholmie, stały się stałą częścią nowoczesnej historii Czechosłowacji i trwałym symbolem ludowego oporu wobec okupacji i nieswolności.

Z tym wiąże się również kolejny rozdział czechosłowackiego hokeja - ucieczki hokeistów za granicę, zaczynając od Václava Nedomanského, a kończąc legendarnej ucieczce być może najsławniejszej braterskiej hokejowej trójki świata, braci Šťastných.

Los sprawił w końcu, że dwa najsłynniejsze zwycięstwa już dwóch narodowych reprezentacji - Czech na ZIO w Nagano 1998 oraz Słowaków na MŚ w Göteborgu 2002 - zostały osiągnięte w finałowych pojedynkach jakby symbolicznie właśnie przeciwko Rosji.

Hokej i wolność to książka, która udowadnia, że sport zawsze miał związek z polityką, a hokej w Czechosłowacji - podwójnie.