W kwietniu 1941 roku, w okresie kruchego spokoju między fińską wojną zimową a wojną kontynuacyjną, ujrzała światła dzienne skromna książka podpisana pseudonimem Nauticus. Dzieło w języku fińskim, najpierw wydane w Szwecji, zostało krótko po wojnie wpisane na listę zakazanych publikacji i na półki księgarń oraz bibliotek powróciło dopiero po niemal 70 latach, tym razem już pod prawdziwym nazwiskiem autora.
Mika Waltari w swojej obszernej, otwarcie antyradzieckiej relacji opisuje warunki panujące w krajach bałtyckich w okresie między jesienią 1939 a latem 1940 roku, gdy Litwa, Łotwa i Estonia zmagały się z narastającym wpływem Związku Radzieckiego, a następnie upadkiem wszystkich trzech krajów pod jego panowaniem.
Autor w pełni wykorzystuje swoje dziennikarskie doświadczenie i wyjątkowy talent literacki, umiejętność opowiadania porywających historii. Książkę uzupełniają nie tylko fragmenty materiałów propagandowych czy przemówień przedstawicieli państw, ale także ówczesne anegdoty polityczne, które podkreślają ironiczny, niekiedy niemal gorzko-słodki ton inaczej bezpośredniego tekstu.
Książka jest cennym świadectwem sytuacji państw bałtyckich z czasów, gdy te kraje dla reszty świata były spowite mrokiem. Ponure świadectwo Waltari staje się więc kolejnym elementem mozaiki europejskiej historii wojennej.