Książę i żebrak jest powieścią dla dzieci wybitnego amerykańskiego pisarza Marka Twaina, autora między innymi Przygód Tomka Sawyera, Przygód Hucka czy Pamiętników Adama i Ewy. Powieść należy do światowego kanonu literatury dziecięcej. Motywem przewodnim tej pięknej i pasjonującej historii jest zamiana ról dwunastoletnich chłopców, żyjących w zupełnie innych światach, a będących sobowtórami: księcia Edwarda następcy angielskiego tronu, z żebrakiem Tomkiem Cantym. Podmiana oznacza dla obu chłopców początek wielkiej przygody, niekiedy pełnej niebezpieczeństw. Zarówno dla księcia odkrywającego życie z pozycji żebraka, jak i dla żebraka poznającego smak i pokusy władzy, nowa sytuacja przyniesie bagaż bezcennych doświadczeń i stanie się rodzajem podróży inicjacyjnej do świadomego życia.
Powieść Marka Twaina była wielokrotnie przeniesiona na ekran kinowy i telewizyjny.